Update: Vanaf 1 juni 2019 zijn er strengere regels in werking getreden voor sportmakelaars, waaronder voetbalmakelaars, ingevolge een decreet nieuw decreet van de Vlaamse overheid. Lees onze blogpost hierover.

Update: Vanaf 1 juli 2020 zijn er nieuwe regels in werking getreden voor voetbalmakelaars ingevolge een aanpassing aan het Bondsreglement.

De sportmakelaar / voetbalmakelaar

Een sportmakelaar, in dit geval de voetbalmakelaar, wordt door de grootste sportfederatie ter wereld, de FIFA, als volgt gedefinieerd: “een natuurlijk of rechtspersoon die ofwel voor een vergoeding ofwel gratis, spelers en/of clubs vertegenwoordigt in het kader van onderhandelingen met het oog op een tewerkstellingscontract of clubs vertegenwoordigt in de onderhandelingen met het oog op het afsluiten van een transferovereenkomst“. Afhankelijk van de instelling of sportfederatie kan de definitie van het begrip evenwel sterk variëren.

Algemeen kan worden gesteld dat een sportmakelaar een tussenpersoon betreft die optreedt tussen de sporter enerzijds en de derde zoals een sportclub, sponsor of een federatie anderzijds. Alhoewel deze taak de belangrijkste en hoofdactiviteit van de makelaar betreft, bieden sommige makelaars ook bijkomende diensten aan.

Een makelaar kan met andere woorden een grote invloed uitoefenen. Dit betekent dat het als sporter of sportclub erg belangrijk is om nauwkeurig na te gaan of een makelaar noodzakelijk is, met welke makelaar U samenwerkt en welke taken U wilt toevertrouwen aan de makelaar. Wat dit laatste betreft kan het aangewezen zijn, gelet op het mogelijk belangenconflict en om een extra controlefunctie te creëren, om een derde aan te duiden voor de financiële en juridische begeleiding. Waar een makelaar van groot belang kan zijn, lopen de belangen tussen de makelaar en de sporter niet altijd 100% gelijk.

Sportmakelaars werken doorgaans met een commissie die wordt berekend als een percentage van de transfersom, de onderhandelde vergoedingen of het loon. De bijkomende diensten die worden verleend door de makelaar worden ofwel verrekend binnen deze commissie ofwel bekostigd door een bijkomende vergoeding.

Dat de impact van sportmakelaars en hun vergoedingen niet te onderschatten valt blijkt niet in het minst uit de omzetten die in deze sector worden gehaald. Forbes berekende dat de 40 grootste ondernemingen in deze sector in 2016 een som van 2,1 miljard dollar aan commissies ontvingen. In België ontvingen de voetbalmakelaars voor het seizoen 2015-2016 volgens de Koninklijke Belgische Voetbalbond exact 22.380.807,12 euro aan commissies.

Vanuit deze optiek is het belangrijk om als sporter of sportclub op de hoogte te zijn van de rechten en verplichtingen die U dienaangaande hebt.

 

De rechten en verplichtingen van de sporter en de sportmakelaar

De bemiddelingsactiviteiten van de makelaar, zijnde het onderhandelen bij transfers en het zoeken van een club dan wel speler, vallen integraal onder de definitie van de private arbeidsbemiddeling zoals opgenomen in artikel 1 van het Decreet van 10 december 2010 betreffende de private arbeidsbemiddeling. Het desbetreffend decreet betreffende de private arbeidsbemiddeling dient  nageleefd te worden en regelt een aantal belangrijke rechten en verplichtingen.

Het Decreet is van toepassing van zodra er activiteiten van arbeidsbemiddeling worden uitgevoerd in het Vlaamse Gewest, ongeacht waar het arbeidsbemiddelingsbureau – oftewel de sportmakelaar – gevestigd is. Het arbeidsbemiddelingsbureau – de sportmakelaar – moet volgens het Vlaams Decreet niet erkend zijn (dit kan evenwel vereist worden door de sportfederatie in kwestie). Er moet niettemin voldaan worden aan artikel 5 van het decreet die een lijst van voorwaarden voor het arbeidsbemiddelingsbureau opstelt. De sociale en fiscale verplichtingen moeten worden opgevolgd (art.5, 4°), de zaakvoerders mogen niet eerder veroordeeld zijn wegens financiële misdrijven (art. 5, 3°), de werknemer (sporter) dient objectief en respectvol behandeld te worden (art. 5,7°), etc.

In principe mag het arbeidsbemiddelingsbureau geen vergoeding vragen van de werknemer .Voor sporters is hierbij een uitzondering voorzien waardoor makelaars ook van de sportbeoefenaar een vergoeding mag vragen. In het licht hiervan heeft de decreetgever een aantal belangrijke bijkomende verplichtingen voor de makelaar opgenomen.

Zo wordt de berekening van het commissieloon voor de bemiddeling van de betaalde sportbeoefenaar vastgelegd. Het commissieloon wordt berekend op het voorziene totale brutojaarinkomen van de betaalde sportbeoefenaar voor de totale duur van het contract.

De makelaar kan – volgens art.8 van het decreet – slechts een vergoeding eisen – en dit op straffe van een gevangenisstraf en/of geldboete – in de volgende gevallen:

  • Het commissieloon wordt vooraf vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst tussen het bureau en de opdrachtgever. Als de private arbeidsbemiddeling wordt aangeboden samen met andere diensten, wordt het commissieloon voor de verschillende diensten afzonderlijk vastgelegd;
  • De werknemer stemt uitdrukkelijk en voorafgaandelijk in met het commissieloon;
  • Alle partijen beschikken over een origineel exemplaar van deze overeenkomst.

De belangrijkste rechten van de sporter kunnen echter worden teruggevonden in artikel 5,16° en art. 5.20° van het Decreet.

Volgens art.5,16° is er een verbod op exclusiviteit, hetgeen betekent dat de makelaar niet contractueel kan vastleggen dat de sporter ook op hem beroep zal doen bij een volgende bemiddeling.

Art. 5.20° stelt dat de makelaar geen vergoeding kan eisen als de sporter de bemiddeling of de samenwerking vroegtijdig wenst te beëindigen of niet wenst in te gaan op een voorstel van de makelaar.

Dit betekent concreet dat de sporter op elk ogenblik zijn contract met de sportmakelaar kan beëindigen. Hierbij dient evenwel te worden opgemerkt dat de makelaar met de sporter ook een overeenkomst kan hebben gesloten over andere diensten die niet onder het Decreet private arbeidsbemiddeling vallen.

 

De regelgeving van de sportfederaties

Alhoewel de nationale wetgeving (bv. wetten en decreten) prioritair is dienen ook de reglementen van nationale en internationale sportfederaties met betrekking tot makelaars te worden nagegaan .

Zo dienen makelaars die binnen het professioneel wielrennen wensen op te treden een door het UCI georganiseerd examen af te leggen. Na het slagen worden zij erkend door het UCI als UCI Riders’ Agent. De reglementering van de UCI – de Riders’ Agent Regulations – bepaalt op haar beurt in art.2 dat renners bij hun onderhandelingen met World Tour ploegen, professionele continentale ploegen of met wedstrijdorganisatoren enkel mogen worden bijgestaan door een erkende Riders’ Agent. De UCI voorziet evenwel een uitzondering voor advocaten.

De UCI voorziet in haar regelgeving bovendien een modelcontract waarbij er – ons inziens ongelukkig – uitsluitend een vergoeding wordt voorzien die een percentage bedraagt van het loon van de renner. Dit betekent dat de Riders’ Agents, ook indien zij enkel aanwezig waren bij de contractbesprekingen, vaak nog aanspraak kunnen maken op relatief hoge vergoedingen. Alhoewel Riders’ Agents vaak erg nuttig zijn, kan het vanuit deze optiek aan te raden zijn om in bepaalde gevallen enkel beroep te doen op een advocaat waarmee een eenmalige vergoeding kan worden afgesproken.

De FIFA op haar beurt schafte op 1 april 2015 het systeem van makelaarslicenties in het voetbal af. Op heden wordt er gewerkt met een systeem van registraties waarbij ook de transfers nauwkeurig dienen te worden geregistreerd.

Op de websites van de diverse sportfederaties kan meer informatie omtrent de specifieke regelgeving van de sportmakelaar worden teruggevonden.

 

Meer vragen of wenst U advies of bijstand van een advocaat? Aarzel niet om ons te raadplegen per telefoon (09/334.94.70), per e-mail (sport@everest-law.be) of via het contactformulier.