Minderjarige voetballers en het FIFA-reglement

In het hedendaagse voetbal proberen profclubs getalenteerde jeugdspelers op steeds jongere leeftijd aan te trekken. Men hoopt op die manier een transfersom uit te sparen door deze spelers zelf op te leiden tot ze het niveau van de eerste ploeg bereiken. Om de belangen van minderjarige voetballers te beschermen heeft de FIFA enkele artikelen aan deze problematiek gewijd in de Regulations on the Status and Transfer of Players (hierna: RSTP). Deze regels worden strikt geïnterpreteerd en clubs die zich er niet aan houden riskeren bestraft te worden. Onder andere R.S.C. Anderlecht en F.C. Chelsea werden recent veroordeeld door het FIFA Disciplinary Committee tot een boete van respectievelijk 200 000 en 600 000 CHF (zie krantenartikel RSCA) (zie krantenartikel Chelsea).

De relevante artikelen van de RSTP inzake de transfers van minderjarigen worden in deze bijdrage beknopt toegelicht.

  1. Ontstaan van de regels

In de nasleep van het arrest-Bosman uit 1995 was de FIFA genoodzaakt haar transferreglement aan te passen. Dit gebeurde in 2001 o.b.v. een gentlemen’s agreement tussen de FIFA en de Europese Commissie. Een van de punten in dat gentlemen’s agreement betrof de transfers van minderjarigen. De regels hieromtrent werden vastgelegd in art. 19 en 19bis RSTP. Het doel van de reglementering was om misstanden uit het verleden m.b.t. de transfers van minderjarigen te voorkomen.

  1. Krachtlijnen van de reglementering

De FIFA gaat uit van een verbod op internationale transfers van minderjarige voetballers. Enkel spelers die 18 jaar of ouder zijn kunnen getransfereerd worden naar een buitenlandse club. Deze strikte regel kan verklaard worden vanuit het streven van de FIFA om een stabiele omgeving te creëren voor de opvoeding en training van jonge voetballers.

Art. 19 lid 2 RSTP bevat echter 3 uitzonderingen op bovenstaand principe.

a) De parents-rule

Ten eerste is een internationale transfer van een minderjarige voetballer wel toegestaan indien zijn ouders verhuizen naar het buitenland om redenen die geen verband houden met voetbal. De FIFA benadrukt dat het begrip “ouders” strikt geïnterpreteerd moet worden. Het volstaat niet dat een speler in het buitenland kan wonen bij een familielid. Minderjarige spelers die zonder hun ouders verhuizen of waarvan de ouders verhuizen met het oog op de transfer van de speler, mogen niet geregistreerd worden door de nationale voetbalbond van het betrokken land.

b) De EU-rule

Vervolgens bevat art. 19 lid 2 RSTP een uitzondering die enkel geldt binnen de EU. Met name wanneer een speler minstens 16 jaar oud is, kan een internationale transfer wel plaatsvinden indien de overnemende club aan enkele inhoudelijke voorwaarden voldoet op het vlak van training en opvoeding.

De nieuwe club moet in staat zijn om een speler voetbaltechnisch op te leiden volgens de hoogste nationale standaarden. Ook dient de club ervoor te zorgen dat een speler zich op academisch gebied verder kan ontwikkelen. Ten slotte moet de club een goede verblijfsaccommodatie garanderen voor de speler. Het is aan de overnemende club om te bewijzen dat aan deze voorwaarden is voldaan op het moment van registratie van de speler.

c) De 50 + 50-rule

Een speler die op maximaal 50 km van een landsgrens woont kan getransfereerd worden naar een buitenlandse club die haar zetel eveneens op maximaal 50 km van diezelfde landsgrens heeft. De afstand tussen de woonplaats van de speler en de club bedraagt ten hoogste 100 km. De speler moet thuis blijven wonen en de nationale voetbalbonden van beide landen dienen expliciet akkoord te gaan. Deze uitzondering is ingegeven door het idee dat een buitenlandse club in bepaalde gevallen dichter bij de woonplaats van de speler gevestigd is dan de dichtstbijzijnde binnenlandse club.

  1. Bevoegde organen en mogelijke sancties

De nationale voetbalbonden zijn belast met het toezicht op de naleving van art. 19 RSTP door de clubs. Zij krijgen o.a. de bevoegdheid om ter plaatse te onderzoeken of een club de reglementen in kwestie respecteert.

Daarnaast heeft de FIFA een subcomité opgericht binnen het FIFA Players’ Status Committee, dat elke transfer m.b.t. een minderjarige voetballer moet goedkeuren vooraleer er een internationaal transfercertificaat aangevraagd kan worden door een club.

Clubs en makelaars die meewerken aan transfers van minderjarige voetballers zonder de regels te respecteren riskeren disciplinaire sancties, uiteengezet in de FIFA Disciplinary Code. Deze kunnen opgelegd worden door zowel de nationale voetbalbonden als het FIFA Disciplinary Committee

De vernoemde artikelen zijn hier te raadplegen:  link